On Quezon del Sur (RA 9495)

ANG PAGBUBUO NG QUEZON DEL SUR
Republic Act 9495

Mga Tanong at Sagot Hinggil Dito

Mula sa Tanggapan ni Congressman Lorenzo “Erin” R. Tañada III
_____________________________________________________________

1. ANO ANG NAGING KASAYSAYAN NG REPUBLIC ACT 9495 NA NAGTATATAG NG PROBINSYANG QUEZON DEL SUR AND QUEZON DEL NORTE?

Noong ika-9 ng Setyembre 2004, ika-13 Kongreso, muling inihain ni Cong. Erin Tañada ang isang panukalang magbubuo ng Quezon del Sur at Quezon del Norte. Ito ay House Bill 2862.

Subali’t bago pa dito, marami ng panukalang nauna na may parehong layunin:

· Ika-10 Kongreso, 24 ng Hulyo 1996, naghain na si dating Senador na naging Congressman Wigberto “Bobby” E. Tañada ng HB 7577

· Ika-11 Kongreso, naghapag si Ka Bobby Tañada at Ka Raffy Nantes na noon ay parehong Kinatawan ng ating probinsya ng HB 702. Matapos ang pampublikong pagdinig na ginawa noon sa Gumaca Nobyembre taong 2000, naaaprubahan ang HB 702 sa Mababang Kapulungan. Hindi ito tuluyang nadinig sa Senado sapagkat natabunan ito ng impeachment process laban kay dating Pangulong Joseph Estrada.

· ika-12 Kongreso, naghapag muli ng isang panukalang batas na nagbubuo ng isa pang probinsiya ng Quezon sina Cong. Raffy Nantes, Congw. Yumul at Congw. Aleta Suarez.

Sa madaling salita, hindi bagong isyu ito. Mahigit ng isang dekada ang panukalang pagkakaroon ng isa pang lalawigan sa Quezon. At sa bawa’t paghapag ng panukala kada Kongreso simula noong ika-10, rekisito ang paghingi ng resolusyon ng posisyon ng kada bayan pati na din ng lalawigan.

Kakaiba ang naging katangian ng HB 2862 ng ika-13 Kongreso. Ito ang unang pagkakataon, sa pangunguna ni Cong. Erin, na lahat ng Kinatawan ng lalawigan ng Quezon – Cong. Raffy Nantes, Cong. Procy Alcala, Cong. Danny Suarez – ay nagkaisang itulak at maging ka-akda ng panukalang batas na ito

Inimbitahan ang mga punong tagapagpaganap, mga halal na opisyal at mga organisasyon pati na din si Bishop Marquez ng lalawigan ng Quezon sa mga naging pagdinig sa Mababang Kapulungan at sa Senado. Nagkaroon ng pagdinig at naaprubahan sa Mababang Kapulungan ito bilang substitute bill – HB 5970 at ito ay napadala sa Senado. Doon, muntik na itong muling mabinbin sa dami ng mga imbestigasyon na kanilang isinasagawa . Pero sa matiyagang pakikipag-usap ni Cong.Erin sa mga Senador, ito ay naikalendaryo ni Senador Alfredo Lim upang dinggin at aprubahan sa lebel ng Komite noong Pebrero 2007. Noong mga huling araw ng sesyon ng Senado, nagbabad si Cong. Tañada dito upang ang panukalang batas ay mabantayan at ganap na sang-ayunan ng buong plenaryo ng Senado.

Makalipas ang 60 araw matapos na ito ay matanggap ng Malacañang bilang aprubadong bersyon ng dalawang Kapulungan, ganap ng naging batas ang HB 5970 bilang Republic Act 9495— noong ika 7 ng Septyembre 2007.

2. Ano pa ang natitirang hakbangin upang maisakatuparan ang pagkakaroon ng Quezon del Sur?

Una, ang pagsasagawa ng plebesito sa loob ng animnapung araw matapos malathala ito sa pahayagan lokal at nasyonal o dili kaya ay sa sunod na pambansang eleksyon. Ang plebesito ang ang pinakamahalagang yugto ng buong prosesong ito sapagkat dito tuwirang makukuha ang pulso ng mga mamamayan ng Quezon. Dito natin sasabihin kung tayo ay payag o tutol sa pagbubuo ng Quezon del Norte at Quezon del Sur. (Seksyon 49)

Pangalawa, pagbubuo ng Ad Hoc Committee para sa implementasyon ng batas animnapung (60) araw mula sa ratipikasyon nito sa pamamagitan ng plebisito. Ang Komite ay may sumusunod na mga tungkulin – pamamahala, pangangasiwa at pagpapatiuna ng alinmang paglilipat, relokasyon o konstruksyon na maaaring kailanganin, ang pag-alam ng kinakailangang badyet para dito, at ang iba pang gawain upang maipatupad ng epektibo ang batas na ito. Ang Komiteng ito ay bubuuin ng nakaupong Gobernador, Bise Gobernador, Sangguniang Panlalawigan, at ang mga Kinatawan ng bawat distrito. Ang buhay ng Ad Hoc Committee ay matatapos kapag nahalal na ang panibagong mga opisyales ng probinsya o kapag natapos na ang nakasaad nilang tungkulin, alin man ang mauna. (Seksyon 50)

Pangatlo, habang hindi pa nagkakaroon ng halalan, magtatalaga ang Pangulo ng Pansamantalang (Interim) Gobernador, Bise Gobernador at mga miembro ng Sangguniang Panlalawigan na magsisilbi hanggang sa mahalal na ang panibagong mga opisyales ng lalawigan.

Pang-apat, ang paghalal ng mga opisyales ng bagong lalawigan sa sunod na lokal na eleksyon matapos maging epektibo ang RA 9495.

3. Anu-anong mga bayan at siyudad ang mapupunta sa Quezon del Norte at Quezon del Sur?

Ang Quezon del Norte ay bubuuin ng labing pitong bayan at dalawang siyudad na magbubuhat sa una at ikalawang distrito: Burdeos, General Nakar, Infanta, Jomalig, Lukban, Mauban, Pagbilao, Panukulan Patnanungan, Polillo, Real, Sampaloc, Candelaria, Dolores, San Antonio, Sariaya, Tiaong at ang siyudad ng Lucena at Tayabas. Ang Lucena pa rin ang kapital nito.

Dalawampu’t dalawa namang bayan ng ika-tatlo at ika-apat na distrito ang papaloob sa bagong probinsiya ng Quezon del Sur: Agdangan, Buenavista, Catanauan, General Luna, Macalelon, Mulanay, Padre Burgos, Pitogo, San Andres, San Francisco, San Narciso, Unisan, Alabat, Atimonan, Calauag, Guinayangan, Gumaca, Lopez, Perez, Plaridel, Quezon at Tagkawayan. Gumaca ang magiging kapital ng ating bagong probinsiya

4. Anu-ano ang mga rekisito upang makapagbuo ng isang probinsiya?

May mga batayang rekisito na kailangang maipakita upang makapagtatag ng isang probinsiya. Ayon sa Seksyon 461 ng Local Government Code, dapat ay may populasyong 250,000; lupaing may lawak na 2,000 kilometro kwudrado; at kitang P20 milyon batay sa presyo noong 1991 (constant 1991 prices). Sa pagbubuo ng bagong probinsiya, hindi dapat bumaba sa minimum na populasyon, lawak ng lupa at kita ang matitirang probinsya o tinatawag na mother province.

a) Ang Laki at Lawak ng ating Lalawigan

Batay sa Seksyon 461 ng Local Government Code, ang minimum na kailangang lawak ng lupa upang magkaroon ng isang probinsya ay 2,000 kilometro kudrado. Ibig sabihin, kung lawak at lawak lang ng lupa ang pagbabatayan, hindi lang dalawa kundi APAT na probinsya ang maaari nating buuin.

Ang Quezon ay may kabuuang lawak na 8,845.8 kilometro kudrado. Ang ating lalawigan ay ika-6 na pinakamalaki sa buong Pilipinas at binubuo natin ang 2.65% ng kabuuang lupain ng ating bansa. Mayroon itong 39 bayan at dalawang siyudad—ang Lucena at Tayabas. May 1,242 na bilang ng mga barangay.

Ang ‘Quezon del Sur’ ay magkakaroon ng lupain na ang lawak ay 4,033 kilometro kuwadrado. Ang Quezon del Norte naman ay bubuo ng 4,892 kilometro kuwadrado. Muli, higit na higit pa ang sukat na ito sa minimum na rekisito ng Local Government Code na 2,000 kilometro kuwadrado.

Mapapagtanto natin ang sobrang kalakihan ng Quezon kung bibilangin ang mga kapit-probinsya nito. Naandyan ang Laguna, Batangas, Aurora, Bulacan, Rizal, Camarines Norte at Camarines Sur. Bukod pa dito, nasa magkabilang gilid ng probinsya ang Lamon at Tayabas Bay.

b) Ang Dami ng Populasyon

Ayon sa Local Government Code, ang mimimum na bilang ng populasyon upang makapagbuo ng isang probinsiya ay 250,000. Kung purong populasyon lang ang batayan, hindi lamang dalawa kundi pitong probinsya ang kaya nating buuin.

Ang populasyon ng buong lalawigan ay pumapatak sa 1,646,710 ayon sa 2007 census. Ang Lucena, ayon sa 2000 Census of Population and Housing ang may pinakamaraming populasyon na 196,075. Kung tutuusin, higit pang mas malaki ang populasyon ng Lucena kaysa sa lalawigan ng Aurora na may 173,797 lamang.

Sa 2007 Census, ang pinagsamang populasyon ng ikatlo at ikaapat na distrito, ang magiging Quezon del Sur, ay aabot sa 802,896. Ang una at ikalawang distrito, ang Quezon del Norte, ay aabot sa 843,814. ibig sabihin, kayang-kaya nito abutin ang rekisitong minimum na populasyon na 250,000 para sa isang probinsiya.

c) Kita/IRA ng Probinsiya

Ayon sa isunumite ng Department of Budget and Management nitong Oktubre 2008, kung mayroon ng dalawang probinsiya ngayong taon, ang IRA o Internal Revenue Allotment ng Quezon del Sur ay aabot sa P562 milyon samantalang maiiwan sa Quezon del Norte ang halagang P684 milyon. Ito ay higit sa P20 milyong rekisito upang makabuo ng isang probinsya. Dagdag pa, mananatiling First Class Province ang kategorya ng dalawang probinsya. Makikita mula sa datos sa ibaba na ang pinagsamang kita ng Quezon del Norte at Quezon del Sur ay mas higit ng halos P140 milyon kumpara sa sa solong kita ng buong probinsya. Marahil ay sapat na ito sa pagpapatayo ng isang desenteng kapitolyo.

Kategorya	Rekisito	Quezon Province	Quezon del Sur	Quezon del Norte
a. Lawak ng Lupa	2,000 km2	8,845.80 km2	4,033.76 km2	4,812.04 km2
b. Populasyon	250,000	1,646,710	802,896	843,814
k. Kita/IRA	20,000,000	1,106,163,269	561,699,987	684,238,788

Pinanggalingan ng Datos: Department of Budget and Management

Notes:

1. Ang datos ng lawak ng lupa ay ayon sa Oversight Committee on Devolution Resolution No. 1, Series of 2005.

2. Ang datos ng populasyon ay ayon sa 2007 Census of Population per Proclamation Order No. 1489, ika-16 ng Abril 2008.

3. Ang minium na kita na P20 milyon ay batay sa 1991 prices kung kailan ipinasa ang Local Government Code.

5. Ano ang nagtulak sa apat na Kinatawan ng ating lalawigan upang magsama-sama upang maging batas ang pagtatatag ng Quezon del Sur at Quezon del Norte?

Bukod sa talaga namang higit pa sa mimimum na kailangang mga rekisitos upang makapagbuo ng isang probinsya, lahat sila ay tunay na naghahangad ng mas mabilis at pantay-pantay na pag-unlad ng kabuhayan ng mga mamamayan ng Quezon.

Totoong may mga probinsyang higit ang lawak at populasyon kumpara sa ating lalawigan subali’t kaiba talaga ang katangian ng Quezon.

• Ang Quezon Peninsula ang isa sa pinakamahabang probinsiya ng Pilipinas. Iba’t-iba ang topograpia ng mga bayang nakapaloob dito. May mga munisipyong nasa isla na nangangailangan ng espesyal na pangangalinga. Mayroong malapit sa bulubundukin, sa karagatan, bukod pa ang nasa kapatagan.

• Kalimitan, mga dalawampung bayan lamang ang nakapaloob sa isang probinsya upang ito ay epektibong mapamunuan ng isang Gobernador at iba pang opisyales ng probinsya. Ang lalawigan ng Batangas ay mayroong 32 bayan, ang Laguna ay mayroong 29, ang Cavite ay mayroong 20, ang Rizal ay mayroong 13. Ang Quezon ay may 39 na bayan at dalawang syudad, doble pa ng pangkaraniwang bilang ng bayang nakapaloob sa isang probinsiya. Hindi kataka-takang mahirap magbigay ng pantay-na pantay na pagkakalinga sa lahat kung sadyang maraming bayan ang nag-aagawan sa atensyon ng mga opisyales.

• Kung mayroon ng bagong probinsiya, ang sentro ng pangangasiwa ay mapapalapit sa pinapangasiwaan. Maaasahan natin ang mas malimit at malapit na konsultasyon ng mga halal na opisyales ng probinsiya. Gayundin, mas madaling makakalahok ang taumbayan sa pagpaplano para sa kaunlaran ng probinsiya.

Sa bahaging ito, tingnan natin ang kasalukuyang kalagayan ng Aurora na dating bahagi ng Quezon. Kung titingnan ang Human Development Index[1] (HDI), lumalabas na mas maayos ang kalagayan ng mga taga Aurora kaysa sa mga taga Quezon. No. 38 ang ranking ng Aurora sa HDI noong 2003. No. 42 ang Quezon at nauna pa sa atin ang Kalinga, Mt. Province, Antique at 41 pang mga probinsiya.

Samantala, ang poverty incidence sa Quezon noong 2003 na 30% ay mas mataas kaysa sa national average na 25.7%.

Silipin naman natin ang estadistika ng kahirapan sa mga bayan-bayan na bubuo ng Quezon del Norte at Quezon del Sur, pati na din ang klasipikasyon ng bawa’t munisipyo.

Tantos ng Kahirapan		Income Classification ng Kada Bayan
Quezon del Sur, 2003			1997	2005
Atimonan	31.84		3rd	2nd
Gumaca	35.46		2nd	2nd
Lopez	37.85		1st	1st
Alabat	41.17		5th	5th
Calauag	42.43		2nd	2nd
Tagkawayan	43.91		2nd	2nd
Plaridel	44.02		6th	5th
Agdangan	44.23		5th	5th
Guinayangan	45.80		4th	3rd
Pitogo	46.44		5th	5th
Unisan	46.83		5th	4th
Quezon	47.93		5th	5th
Perez	50.01		5th	5th
Padre Burgos	50.61		5th	5th
Catanauan	51.19		3rd	2nd
Gen. Luna	51.87		5th	4th
Macalelon	53.60		5th	4th
Mulanay	54.52		3rd	2nd
San Narciso	57.09		4th	3rd
San Francisco	57.99		3rd	3rd
Buenavista	58.13		5th	4th
San Andres	59.14		5th	4th
Simple Ave.	47.82
Tantos ng Kahirapan		Income Classification ng Kada Bayan
Quezon del Norte, 2003			1997	2005
Lucena	8.79		1st	1st
Lucban	16.01		4th	3rd
Candelaria	20.99		1st	1st
Pagbilao	26.02		3rd	1st
Dolores	26.05		5th	4th
Tayabas	27.27		2nd	1st
Sampaloc	29.05		5th	5th
Infanta	29.08		4th	2nd
Tiaong	31.24		3rd	1st
Sariaya	32.89		1st	1st
Real	35.17		3rd	3rd
Panukulan	41.55		5th	5th
San Antonio	42.05		5th	4th
Mauban	42.20		2nd	1st
Polilio	47.00		5th	4th
Patnanungan	47.37		5th	5th
General Nakar	50.77		2nd	1st
Burdeos	52.39		5th	4th
Jomalig	55.00		6th	5th
Simple Ave.	34.78

Pinanggalingan ng Datos: 2003 intercensal Small Area Poverty Estimates, National Statistical Coordination Board in cooperation with the World Bank at Bureau of Local Government Finance, Department of Finance

Nakapanlulumo mang isipin, mas nakikita ang talamak ang kahirapan sa Quezon del Sur kumpara sa Quezon del Norte batay sa mga datos. Ang simple average poverty incidence[2] sa Sur ay 47.82 porsyento noong 2003. Ibig sabihin, halos limampu sa kada isang daang tao sa Sur ay mahihirap. Samantala, sa Norte naman, 35 sa kada isang daang tao lamang ang mahihirap. Ang Atimonan na sya ng may pinakamababang poverty incidence sa Sur ay nalakdawan ng siyam na bayan sa Norte.

Tingnan din natin ang nating tala ng pag-unlad ng mga bayan sa loob ng Quezon. Simula 1997 hanggang 2005, 11 sa 19 na bayan at dalawang syudad mula sa first at second district ay tumaas ang income class status. Ibig sabihin, higit sa kalahati po ng mga bayan sa first at 2^nd district ang may pag-unlad na nakita. Dagdag pa, 8 sa mga ito ay first class ang status noong 2005.

Samantala, sampu lang sa 22 bayan o mababa sa kalahati ang tumaas ang income class status mula sa 3^rd at 4^th district. Isa lang, noong taong 2005 ang may first class status mula sa dalawang distrito.

6. Magkakaroon ba ng makatarungan pagkakahati-hati ng mga ari-arian at pananagutan ng buong lalawigan?

Ang aspetong ito ay tinutugunan ng unang talata ng Seksyon 55 ng RA 9495:

“Equitable Division: Upon the effectivity of this Act, the obligations, funds, assets and other properties of the present Province of Quezon, renamed Quezon del Norte, shall, as much as possible, be divided equitably between Quezon del Norte and Quezon del Sur. The President of the Philippines shall order such division upon the recommendation of the ad-hoc committee which may avail of assistance from the Commission on Audit and other departments concerned.”

Pagsasalin:

“Makatarungang Pagbabahagi. Kapag epektibo na ang batas na ito, ang mga pananagutan, pondo, kayamanan at iba pang ari-arian ng kasalukuyang Lalawigan ng Quezon, na pinapangalanang Quezon del Norte ay, hangga’t maaari ay makatarungang ipapamahagi sa pagitan ng Quezon del Norte at Quezon del Sur. Aatasan ng Pangulo ng Pilipinas ang pagbabahaging ito mula sa rekomendasyon ng ad-hoc committee na maaaring humingi ng tulong mula sa Commission on Audit at iba pang departamentong may kinalaman dito.”

Kung maingat na susuriin ang talata, “makatarungang pagkakabahagi” (divided equitably) ang ginamit, at hindi “pantay na pagkakabahagi” (divided equally). Malaki ang implikasyon nito, halimbawa, sa mga naging pagkakautang ng buong probinsya. Kung “divided equally” ang ginamit na terminolohiya ng batas, ang P100 milyong pagkakautang para sa isang proyekto ng probinsya ay ipapamahagi lamang sa dalawa at magkakaroon ng tig P50 milyong pagkakautang ang Quezon del Norte at Quezon del Sur. Ang terminolohiyang “divided equitably” ay nagsasabing kung alin ang nakinabang mula sa proyektong pinondohan ng P100 milyon na pagkakautang ng probinsya, yun dapat ang magkarga ng higit na responsibilidad ng pagbabayad nito.

7. Ano naman ang mangyayari sa kita mula sa buwis ng mga power plants na lahat ang nasa Quezon del Norte?

Ang katanungang ito ay sinasagot ng pangalawang talata ng Seksyon 55. Isinasaad nito na:

“The tax revenues from business enterprises principally located in one of the two provinces created herein but whose facilities or structures extend to the other, such as, but not limited to power generating plants, shall be proportionally divided between the two provinces. Provided, That such enterprises shall not be subjected to a second tax in addition to what is already imposed by the province where they are principally located.”

Pagsasalin:

“Ang mga buwis na mula sa mga negosyo o mga pangangalakal na prinsipal na matatagpuan sa isa sa dalawang lalawigang nabuo mula sa batas na ito, ngunit ang mga kagamitan at kayarian ay sumasakop sa kabilang lalawigan, tulad ng, ngunit hindi limitado sa mga planta na nagbibigay enerhiya, ay kailangang kasukat na hinati sa pagitan ng dalawang lalawigan. Ang nasabing negosyo ay hindi sasakupin ng pangalawang buwis na karagdagang ipinatutupad ng lalawigan kung saan sila ay prinsipal na matatagpuan.”

8. Sa halip na bumuo ng Quezon del Norte at Quezon del Sur, bakit hindi na lang natin dagdagan ng dalawa pa ang mga Kinatawan o Congressman natin? Dito, maaaring makamenos pa sa mga gastusin ang ating gobyerno. Madaragdagan pa ang mga proyektong pang-kaunlaran sa ating lalawigan dahil mas darami ang pork barrel na ilalaan sa ating lalawigan.

Ang mungkahing dagdagan ang mga congressional districts ay lagi nang naihahapag hindi lamang para sa Quezon kundi pati na rin sa ibang lalawigan. Subalit ang mungkahing ito ay hindi nakakuha ng sapat na suporta. Kaya kung sakali mang may isinumiteng panukalang batas kaugnay nito, maaring hindi ito umusad sa antas pa lamang ng Komite. Kahit ordinaryong barbero, pwede nating tanungin, “Gusto nyo ba ng dagdag na Congressman?” Maaring pare-pareho tayo ng hula kung ano ang magiging tugon niya.

Totoong mas mababa ang gastusin kung magdadagdag ng dalawa pang congressional districts kaysa sa magbuo ng bagong probinsiya. Subalit ang pangunahin nating dahilan sa pagbubuo ng isa pang probinsiya ay usapin ng pangangasiwa, hindi usapin ng paggagawa o pagsusumite ng mga batas para sa ating probinsiya. Alalahaning ang prinsipal na tungkulin ng isang Congressman ay ang pagsusulat ng mga batas at hindi ang pagpapatupad nito. Kaya hindi pa rin kayang sagutan ng dagdag na mga Congressmen ang pangangailangan natin ng mas masinsing pangangasiwa sa probinsiya.

Maari ngang madagdagan ang pork barrel para sa ating probinsya kung magdadagdag tayo ng mga Congressmen. Subali’t ang pork barrel lalo na sa panahong ito ay lalabas depende kung gaano kalapit ang Congressman sa Malacañang. Samantala, ang isang probinsiya ay laging nakakatiyak na may nakalaang pondo dito – ang tinatawag na IRA o internal revenue allotment. Ang paglalaan at pagpapaabot ng IRA sa mga probinsya, pati na din sa mga munisipyo at barangay ay sigurado, hindi katulad ng pork barrel, sapagkat ayon sa batas, ang IRA ay “automatically appropriated” at dahil sa pagkapanalo sa isang kaso sa Korte Supreme, ito din ngayon ay “automatically released”.

9. Anu-ano ang mga argumento ng mga kontra sa panukalang ito at ano ang sagot dito:

a. Ang laki at lawak ng probinsya ay ASSET at hindi LIABILITY. Ito ay nangangahulugan ng POLITICAL at ECONOMIC CLOUT sa kamay ng isang lider na masigasig at may bisyon at direksyon para sa tunay na kaunlaran ng buong lalawigan.

Sagot: Ito ang isa sa pinakamakitid na argumento sa pagsalungat sa pagkakaroon ng isa pang probinsya. Ang ipinakikita nito ay ang aktitud ng “mendicancy” o ang pagpapalimos mula sa pambansang pamahalaan. Gagamitin mo ang laki at ang dami ng iyong populasyon, pati na din ng botante bilang leverage para makahingi ng mas malaking pondo. Nasaan na ang aspeto ng paggamit ng sariling kakayanan upang mapaunlad ang sarili?

Ang nakakatakot pa, malaki nga ang maaaring pondo sa ilalim ng isang malaking probinsya subali’t doble tama nito sa mga taumbayan kapag ang napaluklok ang hindi mahusay at corrupt na gobernador. Mas maraming pondo para sa isang tiwaling gobyerno.

b. Ang umiiral na kalakaran ngayon ay ang pagsasama-sama o CONVERGENCE, hindi ang paghihiwa-hiwalay..

Sagot: Maari tayong sumang-ayon sa ganitong heneralisasyon. Subali’t sa bawa’t heneralisasyon, mayroong mga exception. Ang Quezon ay isa sa mga maituturing na exception. Paano natin maaasahan ang mas mahusay na pagdadala ng serbisyo kung 3-1/2 hanggang 4 na oras ang kelangan upang marating ang Lucena mula San Narciso? Isipin ninyo kung gaano ang guguguling oras, pera at panahon ng isang provincial agriculturist upang makapunta sa bawa’t bayan ng lalawigan ang makita ang kalagayan ng magsasaka doon?

Ang mga pagsama-sama na nangyari sa mga mauunlad na bansa ay pinangunahan ng mas mahusay na sistema ng transportasyon at komunikasyon. Madaling nakolekta ang mga buwis. Subali’t ang kasalukuyan pa ding estado ng ating transportasyon at komunikasyon ay malaking balakid sa maayos at tamang pangongolekta ng buwis, mahusay na pagsasaayos ng pamamahala at paghahatid ng mga serbisyo sa malaki nating probinsya.

c. Sa kasalukuyang takbo ng mundo na kung saan pinabilis at pinagaan na ng makabagong teknolohiya sa pamamagitan ng computer, mabilis na ang komunikasyon at wala nang saysay ang agwat at laki ng isang lugar.

Sagot: Kaugnay ito ng argumentong nauna. Paano po natin maaasahan na naka-internet na ang magsasaka sa kanugnug na barangay kung koryente pa nga lamang ay wala sila? Telepono pa?

d. Lolobo ang burukrasya dahil magiging doble ang empleyado ng pamaahalaang panlalawigan, doble ang layer ng red tapes sa mga tanggapan. Tiyak na taumbayan ang magpapasan ng dagdag gastusin.

Sagot: Ang dagdag-gastos ay isa sa mga bagay na talagang kinikilala natin noong umpisa pa man. Ito ay kasama sa itinuturing nating “birth pains” pero matapos mailuwal ang sanggol, ito ay sama-sama nating kakalingain para sa magandang kinabukasan.

Marami ng modelo ng pagtitipid sa gastusin ng isang lokal na pamahalaan na maaaring paghalawan ng tinatawag na “best practices”. Hindi tayo mag-uumpisa sa wala.

e. Walang “crown jewels” na maaaring ipagmalaki ang mga bayang nasa ika-3 at ika-4 na Distrito. Wala silang Lucban na puntahan ng turismo kapag Pahiyas, maunlad na ang mga bayan ng Tiaong, Sariyaya at ang syudad ng Lucena na pwedeng dagsain ng dayuhang kapital

Sagot: Kaya nga’t gagawa tayo ng isa pang probinsya upang ito ang magsimula ng sariling “crown jewels” ng Sur. Ilang taon ng paunlad nang paunlad ang mga natukoy na crown jewels ng Norte subali’t parang wala namang spill-over effect ito sa Sur. Panahon na talagang umasa sa sarili at huwag nang umasa na may aagos na biyaya mula sa pag-unlad ng crown jewels ng Norte.

f. Maraming mga probinsya ang nahati, kagaya ng Surigao del Norte at Surigao del Sur, Lanao del Norte at Lanao el Sur, Negros Occidenta at Negros Oriental na kabilang ngayon sa kategorya ng mga mahihirap na lalawigan ng buong bansa.

Sagot: Subali’t alam nyo ba na ang Batangas at Laguna, noong unang-unang panahon ay bahagi ng Quezon? Ngayon, sila ay higit na maunlad sa atin. Mahirap ding tahasang sabihin na dahil sa pagkakahati ng mga nabanggit na mahihirap ng probinsya ang dahilan kung bakit kasama sila sa kategorya ng mahihirap na lalawigan. May iba pang mga salik kagaya ng problema ng sedisyon mula sa ating mga Muslim na kapatid sa Mindanao kaya’t ang Lanao ay apektado. Ang Negros naman ay may problema pa din hinggil sa repormang agraryo. At kung hindi talaga tagumpay ang pagkakaroon ng bagong probinsya sa Surigao, bakit mayroon na namang Dinagat Island, ang bagong probinsyang ginawa mula sa Surigao del Norte?

g. Isang bilyong piso, humigit-kumulang ang real property tax na nakakalap ng buong probinsya. Wala ng magiging kabahagi nito ang Quezon del Sur.

Sagot: Batay sa datos na binigay ng Department of Finance, noong 2003, may maiiwang 11% mula sa mga buwis na kinikita ng buong probinsya sa mga bayang nasa Quezon del Sur. Kapag nanatili ang ganitong hatian, malinaw na P110 milyon kada taon na kabagi pa din ang mga bayan ng Quezon del Sur. Ito ay madadagdagan pa kapag umulad ang Quezon del Sur at tataas ang koleksyon ng amelyar. Kaya nga mababa ang kabahagi nito sa buwis ay dahil sa kahirapan ng buhay sa Sur.

h. Ayon kay Atty. Sonny Pulgar, ang mga polusyon ng power plant s ng Mauban (Quezon Power Plant) at Pagbilao (Team Energy) ay direktang nakakapekto sa mga bayan ng ika-4 na Distrito at sa Bondoc Peninsula. Hindi ba daw napakalaking anomalya na ang Norte ang nakikinabang at ang Sur ang magdaranas ng hirap? Paano na daw makakabahagi sa pakinabang ang Sur kapag ito ay humiwalay pa?

Sagot: Matagal ng naandyan ng mga plantang nagdudulot ng polusyon sa Sur subali’t may ginawa ba ang mga namumuno ng probinsya? May iba pang mga salik kung bakit mahirap magtulak ng ordinansang panlalawigan hinggil dito. Madali ding sabihin na ang ang polisiya sa enerhiya ay itinatakda sa national level. Ang solusyon ay dapat ipagbawal ang paggamit ng mga nakakalasong gatong para sa mga planta ng enerhiya, hindi ang pagpikit-mata sa polusyong dulot nila habang sila ay nagbabayad ng buwis. Kaya nga’t isa sa mga prinsipal na may akda ng Renewable Energy Bill si Cong. Tanada. Ito ay naglalayong magkaroon ng mga insentiba para sa mga “renewable energy” development na hindi nagdudulot ng polusyon sa ating kapaligiran. Dapat ay kaakibat na ng pambansang polisiya ang “polluters’ pay” principle na kung saan lahat ng mga industriya na naghahatid ng polusyon ay magbayad ng karampatan sa komunidad na naapektuhan nito.

i. Politikal at pangsariling interes lamang ang nagtutulak ng paghahati ng lalawigan.

Sagot: Malinaw simula pa ng umpisa ang hangad ng mga nagtulak ng batas na ito na mapaunlad ang buong probinsiya ng Quezon. Sana ay huwag ng gamitin ang paglalagay ng political agenda sa bawa’t panukala. Ang mga Tañada, Nantes, Suarez, Alcala, Pulgar, Talaga, etc. ay pawang “incidental” lamang sa usaping ito. Pag-usapan natin ang pagtatayo ng Quezon del Norte at Quezon del Sur nang mahinahon at ipaliwanag ang ating mga posisyon sa taumbayan na siya namang mapagpasya sa huli.

PAGSUSUMA

Sa kabuuan, mayroong matitibay na kadahilanan kung bakit noon pa man ay dapat naging batas na ang RA 9495:

Una, ang ating lalawigan ay napapag-iwanan na pagdating sa usapin ng kaunlaran. Malaki ang agwat ng pag-unlad ng mga bayang nasasakupan nito. Malaking salik dito ay ang lawak at laki ng lupain ng ating probinsiya at ng populasyon nito. Nagiging sagabal ang mga ito sa mabilis at epektibong serbisyo ng ating pamahalaan sapagkat mahirap ang pag-abot ng mga namumuno sa ilang bahagi ng probinsiya. Kung magbubuo tayo ng isa pang probinsiya mula sa ating kasalukuyang lalawigan, mababawasan ang bilang ng populasyon na kakailanganing abutin ng ating mga lider. Bukod pa dito, maaaring madagdagan ang mga resources ng ating lalawigan na mapakikinabangan ng mas maliit na populasyon.

Pangalawa, ang pagkakaroon ng bagong probinsiya ay magbubunga ng paglapit ng sentro ng pangasiwaan sa mga pinapangasiwaan. Mas mapapalapit ang proseso ng konsultasyon sa pagitan ng mga pamunuan ng probinsiya at ng mga tao. Kaya naman, mas magbubunga ito ng mas malawak na partisipasyon ng mga tao para sa kaunlaran ng ating probinsya.

Pangatlo, ang mga rekisito sa Local Government Code of 1991 ay kayang-kayang abutin ng ating probinsiya. Batay sa mga dokumento mula sa NSO, Department of Finance at iba pang ahensya ng pamahalaan, ang minimum na populasyon, kita at lawak ng lupain ay maibibigay ng bagong probinsiya na ating bubuuin.

§ Sa 2007 Census, ang pinagsamang populasyon ng ikatlo at ikaapat na distrito, ang magiging bagong Quezon del Sur, ay aabot sa 802,896. Ang una at ikalawang distrito, ang Quezon del Norte, ay aabot sa 843,814. ibig sabihin, kayang-kaya nito abutin ang rekisitong minimum na populasyon na 250,000 para sa isang probinsiya.

§ Ang rekisito naman para sa minimum na kita ng isang probinsiya ay P20 milyon. Batay sa ulat ng Department of Budget and Management, para sa taong 2008, ang ‘Quezon del Sur’ ay may kita na humigi’t kumulang P562 milyon. Ang ‘Quezon del Norte’ naman ay may kita na umabot ng P 684 milyon. First Class pa rin ang estado ng dalawang probinsiya.

§ Sa usapin naman ng lupain, ang ‘Quezon del Sur’ ay magkakaroon ng lupain na ang lawak ay 4,033 kilometro kuwadrado. Ang Quezon del Norte naman ay bubuo ng 4,892 kilometro kuwadrado. Muli, higit na higit pa ang sukat na ito sa minimum na rekisito ng Local Government Code na 2,000 kilometro kuwadrado.

Pang-apat, dahil may sarili ng Internal Revenue Allotment (IRA) ang ‘bagong’ probinsiya at may mas malapit pa itong kapitolyo, mas mapapadali at mapapahusay ang pagdadala ng serbisyo publiko sa mga tao. Ang mga na-devolve na serbisyo publiko, serbisyo sa agrikultura, pananaliksik sa industriya, pagpapatupad ng batas para sa pangangalaga ng kagubatan at iba pa ay maari nang maidulot sa mga taga-Quezon sa mas mabilis na pamamaraan.

Pang-lima, at higit sa lahat, sa kabuuan ay maaaring mas magiging mabilis at angkop ang anumang pag-unlad ng Quezon na nais ng mga mamamayan nito.

Panghuling pasubali: ang RA 9495 ay hindi garantiyang solusyon upang mapabilis ang pag-unlad ng ating lalawigan subali’t ito ay isang napakahalagang hakbangin patungo dito. Sa huli, ang kalidad ng mga pinunong ating iluluklok bilang gobernador, bise gobernador, mga bokal ng Quezon del Sur at Quezon del Norte ang siyang magiging mapagpasya ng ating kinabukasan. Piliin natin ang tapat, walang bahid ang pangalan, may maayos at malinis na tala ng paglilingkod sa bayan at kakayanan bilang ating mga tagapanglingkod. At higit na mas mahalaga ay ang mapagbantay na mamamayan na handang makilahok sa mga usaping pangkaunlaran ng komunidad at lalawigan. Ang mga mamamayang handang pumuna at magpahayag ng kanilang posisyon ang sa huli ay higit na kritikal na pangangailangan natin upang umunlad, hindi lamang ang ating lalawigan, kundi ang buong bansa.

---

[1] Ang Human Development Index ay isang pagsusukat ng kalagayan ng mga tao sa isang lugar na siyang dapat direktang nakikinabang sa kaunlaran. Ito ay kombinasyon ng life expectancy, literacy, educational attainment at GDP per capita o kita ng bawa’t tao. Sinasabing higit sinasalamin nito ang kalagayan ng mga mamamayan kumpara sa simpleng GNP o GDP lamang ang titingnan, o dili kaya ay ang lawak at kalidad lamang ng imprastruktura sa isang lugar.

[2] Simple poverty incidence – total poverty incidence of the area divided by the number of municipalities and cities